Na osnovu analize nacrta Generalnog urbanističkog plana i primedbi koje su podnešene, stav Upravnog odbora i stručnog tima DaNS je da predloženi nacrt GUP-a nije ispunio potrebna očekivanja i predlažu njegovo povlačenje iz procedure. Smatraju da je potrebno dodatno vreme za izradu novog nacrta GUP-a uz značajnije učešće svih zainteresovanih institucija, stručnih organizacija i javnosti.
„Predlažemo izradu novih Studija koje će biti osnov za izradu novog nacrta, sa akcentom da se nove studije izrađuju i od strane JP Urbanizam, ali i od strane različitih fakulteta, nezavisnih stručnjaka i organizacija, kako bi se dobio širi spektar razmišljanja i ideja o budućem razvoju grada. Takođe, apelujemo da se iskoristi trenutak u kojem je potrebno ući i u izradu novog Prostornog plana Grada Novog Sada, te da se GUPNS i PPGNS rade u sinergiji i sinhronizaciji, kako bismo dobili dugoročno kvalitetne planove po svim zakonskim propisima i procedurama.“
DaNS predlaže sledećih 10 tačaka koje bi trebale biti strateške odrednice novog nacrta GUP-a Novog Sada
U prvoj tački navode da bi trebalo proglasiti završene urbanističke celine u gradu u kojima više neće biti moguća izgradnja novih objekata koje bi doveli do značajnog povećanja gustine stanovanja, kao i drugih objekata koji bi narušavali originalni urbanistički koncept. U ovim zonama bile bi moguće rekonstrukcije objekata i minimalne dogradnje uz poštovanje originalnih estetskih i ambijentalnih vrednosti. Takođe, zaustaviti povećanje gustine stanovanja u zonama pretežno jednoporodičnog stanovanja. Ovakva mera za svrhu ima harmonizaciju urbanističke slike grada i očuvanje vrednosti heterogene urbanističke matrice Novog Sada.
Druga tačka zahteva zaustavljanje preterane urbanizacije sremske strane grada, posebno u smislu izgradnje objekata višeporodičnog stanovanja. Sremska strana grada treba da postane antipod bačkoj, više urbanizovanoj strani grada, sa pretežno jednoporodičnim stanovanjem koja je u posebnom odnosu sa prirodnim okruženjem Fruške gore, orijentisana na očuvanje kulturnog pejzaža kojeg čine istorijsko nasleđe, priroda nacionalnog parka i sremski vinogradarski rejon, što bi trebalo da su glavni elementi koncepta planiranja Petrovaradina i Sremske Kamenice. Fruškogorski koridor je važan za Novi Sad i fruškogorske opštine, ali njegova realizacija ne treba da otvori put kao masovnoj urbanizaciji i turistifikaciji, a samim tim i devastaciji prirodnog okruženja sremske obale grada.
ŠTITITI POSTOJEĆE AUTOHTONE PRIRODNE ZONE I UNAPREDITI I SISTEMATIZOVATI POSTOJEĆE ZELENILO U GRADU
Trećom tačkom se štite potojeće autohtone prirodne zone i unapređuje i sistematizuje postojeće zeleno u gradu. To uključuje i nova velika prirodna područja koja trenutni plan zapostavlja, kao što su šume uz Dunav, na Jugovićevu, i na Slanoj bari. Očuvanje i unapređenje biodiverziteta u gradu bi trebalo da bude jedan od prioriteta plana jer je suživot ljudi sa prirodnim ekosistemom u gradu moguć i poželjan.
U četvrtoj tački DaNS predlaže destimulisanje upotrebe automobilskog saobraćaja a promovisanje i primarno planiranje razvoja javnog saobraćaja svih vrsta, biciklistički i pešački saobraćaj. „Prioritet se mora staviti na novu viziju javnog gradskog šinskog prevoza u skorijoj budućnosti, jer se saobraćajne gužve ne mogu rešiti bez uvođenja tramvaja i prigradske železnice. Ne sme se dozvoliti da prođe jedna trećina 21. veka a da Novi Sad još nije ušao u novu eru javnog saobraćaja, za razliku od tolikih evropskih gradova“, ističu iz DaNS.
NOVI SAD JE I BAROKNI I NEOKLASICISTIČKI I MODERNI GRAD
Peta tačka nosi naziv Novi Sad je i barokni i neoklasicistički i moderni grad. Identitet grada čine istorijsko jezgro grada sa Petrovaradinskom tvrđavom i podgrađem, kao i modernističko nasleđe između dva rata, ali i delovi grada nastali nakon drugog svetskog rata do 1990. „Samim tim prema stambenim i javnim objektima nastalim u ovom periodu bi se trebalo odnositi sa posebnom pažnjom, prilikom njihovih rekonstrukcija i osavremenjavanja, bez obzira da li se oni nalaze pod formalnom zaštitom ili ne“, navodi DaNS.
U šestoj tački predlažu prenamenu novoplaniranih i nerealizovanih blokova višeporodičnog stanovanja na slobodnom području Mišeluka u zonu sa porodičnim kućama. Time bi se preusmerila pažnja stanovnika koji bi gradili svoje kuće na obroncima Fruške gore na ovu lokaciju, čime bi se spasili ostali delovi sremske strane grada od preterane izgradnje.
NOVI SAD JE I BANJSKA DESTINACIJA
U sedmoj tački navode da bi GUP morao da prepozna razvoj banjskog turizma i korišćenje termalnih voda kao jednu od ključnih odrednica u razvoju i privrede i identiteta grada, te da odredi i strateške lokacije za realizaciju toga. Strategija treba da sagledava sve prirodne prednosti grada za dobrobit zdravlja njegovih stanovnika i posetilaca. Prioritetni projekti koji proizilaze iz ove vizije treba da za cilj imaju i izbacivanje zagađivača vazduha, vode i tla iz gradske zone.
Osma tačka naglašava da je za izradu GUP-a potrebna nova metodologija a takođe navode da je potrebno proširiti vremenski horizont na 2040. godinu. Kako ističu rok trajanja predloženog nacrta koji je do 2030. godine je sada već prekratak za njegovu doslednu primenu, a strateške ciljeve bi teško bilo sprovoditi za tako kratak period.
U devetoj tački DaNS ističe da je nepotrebno da jedan GUP donosi toliko kontroverzi i izaziva toliko uznemiravanja javnosti zbog nekoliko očito štetnih projekata koje bi on omogućio. Sasvim suprotno, potrebno je da GUP predstavlja glavni zajednički dokument o viziji budućnosti grada iza koje svi stoje, sa ciljevima, projektima i strategijama koje inspirišu građane na participativno učestvovanje u planiranju grada, umesto da u taj proces ulaze iz besa i afekta.
EKO TECH ZONA – NOVI SAD U 21. VEKU
Zaključno sa desetom tačkom, kao rešenje problema iz prethodne tačke, DaNS predlaže potpuno novi projekat. Proglašenje radne zone Sever II za Ekološko tehnološku zonu u kojoj će se razvijati paralelno industrija vezana za digitalne i informacione tehnologije i različite tipologije stanovanja u najvišem standardu ekološkog komfora. Ovim planom kreiraće se uslovi za klasterizaciju dominantne industrije u gradu i njeno brendiranje u regionalnim okvirima („novosadska silicijumska dolina“). U ovoj zoni moguće je investiranje „velikog kapitala“ bez ugrožavanja postojećeg urbanističkog tkiva grada. Izlazak lokacije na uređenu vodenu površinu kanala DTD podiže komfor i atraktivnost ove lokacije za ulaganja.
Izvor: www.dans.org.rs
Svetozara Miletića 20, 21000 Novi Sad
T +381 21 423485
dans@dans.org.rs
www.dans.org.rs
Više o građevini, energetskoj efikasnosti i arhitekturi možete pročitati na našem portalu www.grenef.com